Hé lộ kỹ thuật trồng nấm hầu thủ từ A- Z tại các trang trại
Ở nước ta, vài năm trở lại đây nghề trồng nấm hầu thủ đã và đang phát triển mạnh đem lại thu nhập cao cho nhiều hộ gia đình. Nấm hầu thủ được biết đến như một loại nấm ăn cao cấp và là loại nấm dược liệu quý trong ngành y dược. Bên cạnh các mô hình trang trại trồng nấm hầu thủ thành công lại có không ít người thất bại do chưa nắm rõ kỹ thuật trồng loại nấm này, lamnong.tv đã tìm hiểu, nghiên cứu và xây dựng trọn bộ Kỹ thuật trồng nấm hầu thủ trong phòng lạnh giúp bà con sản xuất giống nấm này hiệu quả.
Mục lục
- 1. Nấm hầu thủ có đặc điểm gì?
- 2. Điều kiện trồng nấm hầu thủ
- 3. Kỹ thuật trồng nấm hầu thủ – Xử lý nguyên liệu
- 4. Kỹ thuật trồng nấm hầu thủ – Đóng bịch và hấp khử trùng
- 5. Kỹ thuật trồng nấm hầu thủ – Cấy giống
- 6. Kỹ thuật trồng nấm hầu thủ – Nuôi sợi
- 7. Kỹ thuật trồng nấm hầu thủ – Chăm sóc và thu hoạch
1. Nấm hầu thủ có đặc điểm gì?
Nấm hầu thủ hay còn gọi là nấm đầu khỉ, nấm lông nhím. Nấm có tên khoa học là Hericium erinaceus. Chúng được tìm thấy đầu tiên ở một khu rừng lá kim ở Tây Ban Nha. Hiện nay nấm hầu thủ đã có mặt ở rất nhiều quốc gia khác nhau.
Nấm hầu thủ tự nhiên thường mọc và bám rất chắc trên những thân cây lớn trong rừng. Nấm thuộc loại nấm ôn đới, thích hợp ở những vùng có khí hậu mát mẻ.
1.1 Đặc điểm hình thái
Nấm hầu thủ hay nấm đầu khỉ có hình dáng độc đáo giống y như cái tên mà mọi người đặt cho nó. Nhìn nấm chúng ta có thể hình dung ngay đến đầu của một chú khỉ.
Nấm được bao bọc bởi một chùm tua nấm dày đặc bên ngoài. Khi còn non các tua có màu trắng sau già chuyển sang màu vàng nâu nhưng phần này lại chứa ít dinh dưỡng. Chiều dài các sợi tua khác nhau từ 0,5- 3cm, các sợi tua này xếp lớp chồng lên nhau một cách mượt mà nhìn giống như đầu khỉ. Quả thể nấm hầu thủ có hình cầu hoặc hình elip, mọc chùm hoặc riêng rẽ. Khi còn non quả thể có màu trắng ngà còn khi già nấm sẽ chuyển sang màu vàng.
1.2 Công dụng của nấm hầu thủ
Theo tài liệu y học nấm hầu thủ có tác dụng rất tốt trong việc nâng cao khả năng miễn dịch của con người, ức chế sự phát triển của tế bào ung thư, chữa trị các bệnh liên quan đến dạ dày hiệu quả như viêm loét, tá tràng và các bệnh đường tiêu hóa khác.
Y học hiện đại gần đây đã chỉ ra rằng nấm hầu thủ có tác dụng kích thích mạnh mẽ đến não bộ và hệ thần kinh đặc biệt là khả năng tái tạo các nơron thần kinh, cải thiện và tăng cường trí nhớ cho người dùng.
Ngoài ra nấm còn được dùng làm thực phẩm sạch chế biến ra nhiều món ăn dinh dưỡng.
1.3 Ưu điểm của kỹ thuật trồng nấm hầu thủ trong nhà lạnh
- Áp dụng cách trồng nấm hầu thủ trong nhà lạnh cho phép người trồng nấm có thể trồng nấm được quanh năm.
- Dễ dàng điều chỉnh các điều kiện môi trường phù hợp với sự sinh trưởng phát triển của nấm từ đó nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.
2. Điều kiện trồng nấm hầu thủ
Mỗi giai đoạn phát triển khác nhau nấm lại cần các yếu tố từ môi trường khác nhau.
Ở giai đoạn nuôi sợi nấm cần nhiệt độ thích hợp là 22- 28 độ C, độ ẩm không khí 60 – 70%, không cần ánh sáng mỗi ngày mở cửa để thông thoáng từ 1 – 2 giờ.
Giai đoạn hình thành quả thể hạ nhiệt độ xuống mức 18- 20 độ C là phù hợp. Giai đoạn này nấm cần ánh sáng để hình thành quả thể nấm.
3. Kỹ thuật trồng nấm hầu thủ – Xử lý nguyên liệu
Việc chọn nguyên liệu trong kỹ thuật trồng nấm hầu thủ vô cùng quan trọng vì nguyên liệu trồng ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của nấm.
– Nguyên liệu chính thứ nhất là mùn cưa. Nấm hầu thủ thích hợp nuôi trồng trên giá thể là các loại mùn cưa của cây gỗ mềm như bồ đề, cao su.
Chọn mùn cưa thì không chọn mùn cưa bị mốc, dính dầu máy, không lấy mùn cưa của cây gỗ cứng hay cây có tinh dầu.
Dùng nước vôi trong tỉ lệ 1%, độ pH từ 12- 13% để xử lý mùn cưa. Vừa tưới vừa đảo đều 3- 4 lần khi độ ẩm của mùn cưa đạt từ 65- 68% là đạt yêu cầu. Sau đó ủ thành đống, che đậy cẩn thận để nước bên ngoài không ngấm vào, ủ khoảng 3-4 ngày là có thể dùng được.
– Nguyên liệu chính thứ hai là bông sợi phế loại. Bà con nên chọn loại bông hạt, không ẩm mốc, không mục nát. Ngâm bông bằng dung dịch nước vôi trong 1% để giảm độ axit trong bông. Sau đó vắt nhẹ cho bớt nước rồi đặt bông lên kệ có khe hở để bông dóc bớt nước. Thời gian ủ bông trong vòng 24-36 giờ, sau đó bông được xé tơi ra trước khi trộn nguyên liệu
Công thức phối trộn bao gồm: Mùn cưa đủ ẩm 50%, bông phế loại đủ ẩm 40%, cám gạo 6%, bột ngô 3%, bột nhẹ 1%. Dùng xẻng đảo đều hỗn hợp nguyên liệu đến khi đạt độ ẩm 60 – 65%, pH từ 5-6 rồi đem đi đóng bịch.
Ở công đoạn này, để đảm bảo các thành phần được phối trộn đồng đều nhất bà con có thể sử dụng các loại máy trộn nguyên liệu chuyên dụng do hãng 3A chế tạo và sản xuất.
4. Kỹ thuật trồng nấm hầu thủ – Đóng bịch và hấp khử trùng
Nguyên liệu sau khi được phối trộn đều thì tiến hành đóng bịch. Sử dụng túi chịu nhiệt có kích thước 13×25 cm để đóng bịch. Đóng nguyên liệu vào túi rồi nén chặt tiếp theo làm cổ chai bằng giấy bìa cứng hoặc nhựa, đường kính cổ chai 2,5cm, cao 3 – 4cm.
Trong các công đoạn trồng nấm thì khâu đóng bịch là tốn thời gian và nhân lực nhất. Để hiệu quả hóa quá trình này nhất là các cơ sở trồng nấm hầu thủ lớn bà con nên sử dụng máy đóng bịch phôi nấm 3A2,2Kw do Hãng 3A chế tạo. Đây là thiết bị chuyên dụng cho ngành nấm được dùng để đóng bịch phôi, có thể thay thế sức lao động con người và cho hiệu suất làm việc cao.
Nguyên liệu sau khi đóng bịch xong cần hấp khử trùng ngay trong vòng 8h. Tránh để nguyên liệu quá lâu sẽ ảnh hưởng đến chất lượng. Quá trình hấp thanh trùng này sẽ loại bỏ hoàn toàn các loại vi sinh vật gây hại trong nguyên liệu. Sử dụng phương pháp cách thủy (trong thùng phuy hoặc lò hấp thủ công) ở nhiệt độ 100oC, thời gian 10-14 giờ để hấp bịch. Sau khi hấp xong, bà con lấy túi nguyên liệu ra và chờ cho nguội để mang đi cấy giống. Ở nhiệt độ bình thường thì sau 20 – 30 giờ bịch nguyên liệu sẽ nguội. Còn nếu sử dụng phòng lạnh thì mất khoảng 3-4 giờ là cấy nấm được. Bịch nguyên liệu sau khi hấp xong có mùi thơm là đạt yêu cầu.
5. Kỹ thuật trồng nấm hầu thủ – Cấy giống
Để trồng nấm hầu thủ thành công khâu chọn giống rất quan trọng. Giống tốt sẽ cho năng suất cao và tỉ lệ bệnh hại ít. Bà con nên chọn các đơn vị cung cấp giống nấm hầu thủ lớn uy tín trên thị trường như Viện nghiên cứu sinh học ứng dụng để mua giống như vậy nguồn gốc của sản phẩm sẽ được đảm bảo.
Phòng cấy giống cần phải sạch sẽ thoáng mát và đảm bảo vệ sinh. Trước khi cấy, bà con phun khử trùng để loại bỏ các loại nấm hại và vi khuẩn có thể ảnh hưởng đến quá trình cấy nấm. Cấy giống được đánh giá là khâu quan trọng trong kỹ thuật trồng nấm hầu thủ. Nếu quá trình này không tuân thủ đầy đủ các biện pháp an toàn bịch nấm rất dễ nhiễm khuẩn.
Các bước cấy giống nấm như sau:
- Dùng bông cồn vệ sinh sạch sẽ bịch giống, dụng cụ cấy và xung quanh chỗ cấy.
- Đốt kĩ que cấy trên ngọn lửa đèn cồn, để que cấy nguội, mở nút bịch giống hơ từ từ trên ngọn lửa đèn cồn, khều bỏ lớp giống cũ trên bề mặt.
- Từ từ mở nút túi nguyên liệu dưới ngọn lửa đèn cồn.
- Cấy giống vào bề mặt túi nguyên liệu, đậy nắp bông lại.
Sau khi cấy giống xong, chuyển bịch nấm vào phòng nuôi sợi để ươm.
6. Kỹ thuật trồng nấm hầu thủ – Nuôi sợi
Giai đoạn này trong cách trồng nấm hầu thủ khá đơn giản và không tốn nhiều công. Bà con chỉ cần chuẩn bị phòng nuôi sợi khô ráo, sạch sẽ, thoáng mát, nhiệt độ duy trì thường xuyên từ 22- 28oC, độ ẩm không khí 60-70%, lối đi lại thuận tiện để chăm sóc và vận chuyển.
Trong phòng bố trí các giàn kệ để đặt bịch nấm. Mỗi giàn nên làm 5-7 tầng, mỗi tầng cách nhau 50-60cm để xếp các bịch nấm.
Ở thời kì ươm sợi, mỗi ngày bà con cho bịch nấm tiếp xúc với ánh sáng tầm 1- 2 giờ để kích thích sợi nấm mọc. Không cần tưới nước cho nấm vì nguyên liệu trồng vẫn còn ẩm. Thời gian nuôi sợi kéo dài khoảng 25- 30 ngày. Quan sát khi thấy nấm đã ăn sát đến đáy bịch thì chuyển sang phòng chăm sóc.
Thường xuyên kiểm tra khu vực này nếu xuất hiện bịch nấm hỏng, nấm mốc hay nhiễm tạp khuẩn cần nhanh chóng loại bỏ tránh làm lây lan nguồn bệnh.
7. Kỹ thuật trồng nấm hầu thủ – Chăm sóc và thu hoạch
7.1 Chăm sóc
Bịch nấm sau khi đạt yêu cầu sẽ tiến hành rạch bịch. Mỗi bịch nấm bà con dùng dao sắc rạch 6- 8 đường so le nhau, mỗi đường dài khoảng 5- 6 cm.
Sau khi rạch bịch được 4- 6 ngày tiến hành tưới nước để nuôi dưỡng nấm. Thông thường bà con hay sử dụng hệ thống phun sương để tưới cho nấm. Tuy nhiên với cách này lượng nước thấm vào bịch sẽ không đồng đều. Hơn nữa, việc tưới phun sẽ có làm nhiễm trùng phôi nấm, khiến bịch nấm bị mốc, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng mùa vụ. Một giải pháp thông minh giúp bà con khắc phục khó khăn trên là sử dụng máy tiêm bịch nấm 3A2,2kW do Hãng 3A nghiên cứu, chế tạo và phân phối:
Ưu điểm của máy này là bịch nấm sau khi tiêm được tưới thấm đều từ trong ra ngoài, dinh dưỡng được đồng đều hơn, giúp cho phôi nấm bên trong sạch, không làm hư, chết phôi.
Giai đoạn ra quả thể này nấm cần được cung cấp ánh sáng đầy đủ để phát triển tốt, cho năng suất cao.
7.2 Thu hái
Thời gian sinh trưởng và phát triển của nấm hầu thủ là 40- 45 ngày kể từ khi cấy giống. Cần lựa chọn đúng thời điểm thu hái để nấm cho năng suất và chất lượng tốt nhất. Với nấm hầu thủ thời điểm thích hợp để hái là khi các bào tử đảm có màu trắng, chưa phát tán ra không khí. Nếu thu hoạch quá muộn quả thể nấm sẽ xốp và chuyển sang màu vàng làm giảm chất lượng. Khi hái bà con sẽ hái cả cụm nấm không để sót lại phần gốc nấm.
Sau khi hái hết một đợt nấm thì dừng tưới nước 5-7 ngày rồi lại tiến hành chăm sóc như bình thường để nấm tiếp tục phát triển. Sau thời gian thu hoạch của một vụ nấm, bịch nấm không còn khả năng ra nấm nữa bà con tiến hành thu dọn và xử lý bịch nấm. Lượng phế thải này thường rất lớn có thể gây ô nhiễm môi trường vì vậy bà con có thể tận dụng nguồn nguyên liệu này để dùng cho vụ sau hoặc làm phân bón. Để quá trình xử lý phế liệu nhanh và đơn giản bà con có thể sử dụng Máy phá bịch phôi nấm 3A2,2kW thông minh do hãng 3A sản xuất Máy sẽ giúp phá bịch nấm, tách riêng túi nilon và đánh tan phần giá thể trong các túi nấm một cách nhanh chóng.
Đây là toàn bộ những chia sẻ về kỹ thuật trồng nấm hầu thủ đơn giản mà hiệu quả. Hy vọng rằng với cách làm đúng, sử dụng hiệu quả các máy móc hiện đại sẽ giúp người trồng nấm có được những vụ nấm bội thu.
Cùng chuyên gia chia sẻ kỹ thuật trồng nấm bào ngư cho thu nhập cao
Chia sẻ bí quyết làm giàu từ kỹ thuật trồng nấm hương trên cây gỗ
Trọn bộ kỹ thuật trồng nấm đùi gà trong phòng lạnh cho năng suất vượt trội
0
